Mgr Léonard heeft het weer eens gepresteerd. Hij heeft weer iets gezegd waar iedereen, politici en anderen, van steigeren… ‘[Hij] zie[t] in AIDS een soort van immanente rechtvaardigheid. Verschillende parlementsleden vinden de uitspraak ‘dom’, ‘weerzinwekkend’ of zelfs ‘misselijkmakend’. En meteen gaan er stemmen op om een kerkbelasting in het leven te roepen en zelfs om een resolutie te stemmen die de ‘misselijkmakende uitspraken van aartsbisschop Léonard veroordeelt’ om ‘tegengas’ te geven.
Alleen schijnt er een ding vergeten te zijn: de uitspraak is ruimer dan eender wie ze blijkbaar ziet. En ze impliceert duidelijk niet dat AIDS rechtvaardig is. Iets dat parlementslid Marleen Temmerman, niet toevallig ook gynaecologe, samenvat als: ‘Eigen schuld, dikke bult.’
Nee, die zin betekent niet ‘AIDS = rechtvaardig’, ‘AIDS is een straf’. Toch niet in die zin. In de ruimere zin misschien wel, maar dat is voor later.
Volgens Wikipedia is ‘immanentie’ een term uit de filosofie, ook gebruikt door Aristoteles, Hegel, Kant en zelfs Marx. In het christendom is de term ‘immanentie’ een duidelijk antoniem van transcendentie. In die zin is God transcendent en Jezus en de Heilige Geest immanent: ze zijn God in de wereld. God zelf is transcendent: Hij is niet voelbaar, Hij is niet en Hij is ook niet benaderbaar. Jezus en de Heilige Geest zijn dat wel. Jezus is duidelijk te benaderen, of was dat; de Heilige Geest is duidelijk aanwezig tijdens het Pinksterwonder om het zo te zeggen (de vurige tongen en de apostelen die in talen spraken die ze zelf niet verstonden).
Bij Aristoteles zijn de krachten die de wereld veranderen, regeren, immanent: ze resulteren uit de natuur zelf en werken er ook op in; zo ook lijkt Rousseau’s God te functioneren. Hij is een twee-eenheid van God en natuur.
Verder staat immanentie in het christendom ook nog, in een zwakkere benadering, voor het feit dat God zou ingrijpen in Zijn schepping om uiteindelijk het Koninkrijk Gods te laten neerdalen een keer die fase voorbij is. Zo ook bij Marx: de slechte effecten van het kapitalisme zijn nodig om het proletariaat voor te bereiden op het communisme, misschien zelfs om het ertoe te bewegen.
Dus wat zegt Mgr Léonard hier dan? Hij zegt niet, zoals Mevr Temmerman uitdrukte ‘eigen schuld, dikke bult’, daar gaat de zin niet over zoals hierboven geïllustreerd. Als Mgr Léonard spreekt over ‘een soort van immanente rechtvaardigheid’ en AIDS zelfs verbindt met de opwarming van de aarde bijvoorbeeld, dan kan het niet zijn dat de zin iets zegt over oorzaak-gevolg op persoonlijk niveau. We hebben inderdaad allemaal schuld aan de opwarming van de aarde, maar ook niet. Op het vlak van het broeikaseffect kunnen we dan wel ons beste beentje voorzetten om ecologisch te zijn: meer met de fiets rijden, zuiniger rijden en verwarmen, recycleren, composteren, maar als niemand van de multinationals meedoet en niemand de moeite neemt elektriciteit te produceren op een minder belastende manier, als niemand de moeite neemt zuiniger en betaalbare centrale verwarmingsketels te produceren, dan kunnen we ons beste beentje voorzetten, maar het zal blijven bij dat beste beentje. Een mens moet een aanvaardbare keuze kunnen maken en moet een aanbod hebben om te kunnen kiezen.
In die zin moeten we de uitspraak van Mgr Léonard lezen. Niet de persoon die met AIDS besmet is, is rechtstreeks schuldig, maar de hele opzet van een maatschappij die immoreel is geworden. Het is niet dat ik persoonlijk van die uitspraak en deze interpretatie zo overtuigd ben, maar zo zou ze moeten gelezen worden. Deze interpretatie past ook in de benadering die het Vaticaan propageert naar AIDS toe. Condooms zijn niet besteed aan de Katholieke Kerk, dat weten we allemaal, maar zoals eerder al toegegeven door een epidemioloog, is het standpunt van de Kerk op dat vlak (onthouding) zo gek nog niet. AIDS of HIV verspreidt zich namelijk niet zoveel als mensen zich zouden onthouden (dat behoeft niet veel fantasie). Het is alleen zo verspreid geraakt omdat mannen met andere vrouwen dan hun vrouw seks hebben/hadden en daarna met hun eigen vrouw of nog een reeks andere vrouwen/prostituees/enz, omdat homoseksuelen seks hadden met veel verschillende partners in hun leven. Daardoor ontstaat een gevaarlijk mechanisme dat besmetting in de hand werkt. Had iedereen een partner, misschien twee of drie in serie met verschillende jaren ertussen, dan zou HIV zich zo snel niet verspreid hebben. Het is een harde dobber voor organisaties die condooms propageren, maar het is wel waar en wordt beaamd door epidemiologen. Condooms helpen dan wel hier en daar, maar tenzij iedereen in de risicolanden overtuigd zijn zodat ze bij elk seksueel contact er een dragen (wat zeker niet het geval is), zijn ze niet effectief. Onthouding is simplistisch genoeg (niet is niet) en het maakt niet uit of iemand begrijpt hoe dat virus werkt. Bij condooms is dat niet zo. Dat is natuurlijk geen reden om condooms af te keuren als mogelijk middel (in het westen zullen ze wel effectiever zijn naar mijn mening). En met dat standpunt ben ik het dan ook niet eens, en zal het ook nooit zijn.
Maar, als we dus ‘immanente rechtvaardigheid’ in die context lezen, dan is die immanente rechtvaardigheid een effect dat een fase is voor de perfecte staat zal worden bereikt. Dan is het ook, in de zin dat de opwarming van de aarde dat ook is, een straf voor een maatschappij die teveel bezig is met seks en niet met liefde. Want waarom bestaan condooms en anticonceptiemiddelen: als we allemaal onszelf zouden kunnen bedwingen, zouden we ze niet nodig hebben…
Los hiervan hebben onze parlementsleden weer eens vooral getoond dat ze van veel woorden gemaakt zijn maar niet noodzakelijk van iets anders veel weten. Als iemand nu eens de Van Dale erbij had genomen in plaats van halsoverkop te reageren, dan hadden ze misschien eerder kunnen vermijden hun domheid ten toon te spreiden. Ik veronderstel dat stemmen ronselen beter is dan enige moeite doen om iets te begrijpen, laat staan dat van het publiek ook verlangen.
Bibliografie:
Wikipedia, Immanentie
http://www.worldlingo.com/ma/enwiki/nl/Immanence
Alleen schijnt er een ding vergeten te zijn: de uitspraak is ruimer dan eender wie ze blijkbaar ziet. En ze impliceert duidelijk niet dat AIDS rechtvaardig is. Iets dat parlementslid Marleen Temmerman, niet toevallig ook gynaecologe, samenvat als: ‘Eigen schuld, dikke bult.’
Nee, die zin betekent niet ‘AIDS = rechtvaardig’, ‘AIDS is een straf’. Toch niet in die zin. In de ruimere zin misschien wel, maar dat is voor later.
Volgens Wikipedia is ‘immanentie’ een term uit de filosofie, ook gebruikt door Aristoteles, Hegel, Kant en zelfs Marx. In het christendom is de term ‘immanentie’ een duidelijk antoniem van transcendentie. In die zin is God transcendent en Jezus en de Heilige Geest immanent: ze zijn God in de wereld. God zelf is transcendent: Hij is niet voelbaar, Hij is niet en Hij is ook niet benaderbaar. Jezus en de Heilige Geest zijn dat wel. Jezus is duidelijk te benaderen, of was dat; de Heilige Geest is duidelijk aanwezig tijdens het Pinksterwonder om het zo te zeggen (de vurige tongen en de apostelen die in talen spraken die ze zelf niet verstonden).
Bij Aristoteles zijn de krachten die de wereld veranderen, regeren, immanent: ze resulteren uit de natuur zelf en werken er ook op in; zo ook lijkt Rousseau’s God te functioneren. Hij is een twee-eenheid van God en natuur.
Verder staat immanentie in het christendom ook nog, in een zwakkere benadering, voor het feit dat God zou ingrijpen in Zijn schepping om uiteindelijk het Koninkrijk Gods te laten neerdalen een keer die fase voorbij is. Zo ook bij Marx: de slechte effecten van het kapitalisme zijn nodig om het proletariaat voor te bereiden op het communisme, misschien zelfs om het ertoe te bewegen.
Dus wat zegt Mgr Léonard hier dan? Hij zegt niet, zoals Mevr Temmerman uitdrukte ‘eigen schuld, dikke bult’, daar gaat de zin niet over zoals hierboven geïllustreerd. Als Mgr Léonard spreekt over ‘een soort van immanente rechtvaardigheid’ en AIDS zelfs verbindt met de opwarming van de aarde bijvoorbeeld, dan kan het niet zijn dat de zin iets zegt over oorzaak-gevolg op persoonlijk niveau. We hebben inderdaad allemaal schuld aan de opwarming van de aarde, maar ook niet. Op het vlak van het broeikaseffect kunnen we dan wel ons beste beentje voorzetten om ecologisch te zijn: meer met de fiets rijden, zuiniger rijden en verwarmen, recycleren, composteren, maar als niemand van de multinationals meedoet en niemand de moeite neemt elektriciteit te produceren op een minder belastende manier, als niemand de moeite neemt zuiniger en betaalbare centrale verwarmingsketels te produceren, dan kunnen we ons beste beentje voorzetten, maar het zal blijven bij dat beste beentje. Een mens moet een aanvaardbare keuze kunnen maken en moet een aanbod hebben om te kunnen kiezen.
In die zin moeten we de uitspraak van Mgr Léonard lezen. Niet de persoon die met AIDS besmet is, is rechtstreeks schuldig, maar de hele opzet van een maatschappij die immoreel is geworden. Het is niet dat ik persoonlijk van die uitspraak en deze interpretatie zo overtuigd ben, maar zo zou ze moeten gelezen worden. Deze interpretatie past ook in de benadering die het Vaticaan propageert naar AIDS toe. Condooms zijn niet besteed aan de Katholieke Kerk, dat weten we allemaal, maar zoals eerder al toegegeven door een epidemioloog, is het standpunt van de Kerk op dat vlak (onthouding) zo gek nog niet. AIDS of HIV verspreidt zich namelijk niet zoveel als mensen zich zouden onthouden (dat behoeft niet veel fantasie). Het is alleen zo verspreid geraakt omdat mannen met andere vrouwen dan hun vrouw seks hebben/hadden en daarna met hun eigen vrouw of nog een reeks andere vrouwen/prostituees/enz, omdat homoseksuelen seks hadden met veel verschillende partners in hun leven. Daardoor ontstaat een gevaarlijk mechanisme dat besmetting in de hand werkt. Had iedereen een partner, misschien twee of drie in serie met verschillende jaren ertussen, dan zou HIV zich zo snel niet verspreid hebben. Het is een harde dobber voor organisaties die condooms propageren, maar het is wel waar en wordt beaamd door epidemiologen. Condooms helpen dan wel hier en daar, maar tenzij iedereen in de risicolanden overtuigd zijn zodat ze bij elk seksueel contact er een dragen (wat zeker niet het geval is), zijn ze niet effectief. Onthouding is simplistisch genoeg (niet is niet) en het maakt niet uit of iemand begrijpt hoe dat virus werkt. Bij condooms is dat niet zo. Dat is natuurlijk geen reden om condooms af te keuren als mogelijk middel (in het westen zullen ze wel effectiever zijn naar mijn mening). En met dat standpunt ben ik het dan ook niet eens, en zal het ook nooit zijn.
Maar, als we dus ‘immanente rechtvaardigheid’ in die context lezen, dan is die immanente rechtvaardigheid een effect dat een fase is voor de perfecte staat zal worden bereikt. Dan is het ook, in de zin dat de opwarming van de aarde dat ook is, een straf voor een maatschappij die teveel bezig is met seks en niet met liefde. Want waarom bestaan condooms en anticonceptiemiddelen: als we allemaal onszelf zouden kunnen bedwingen, zouden we ze niet nodig hebben…
Los hiervan hebben onze parlementsleden weer eens vooral getoond dat ze van veel woorden gemaakt zijn maar niet noodzakelijk van iets anders veel weten. Als iemand nu eens de Van Dale erbij had genomen in plaats van halsoverkop te reageren, dan hadden ze misschien eerder kunnen vermijden hun domheid ten toon te spreiden. Ik veronderstel dat stemmen ronselen beter is dan enige moeite doen om iets te begrijpen, laat staan dat van het publiek ook verlangen.
Bibliografie:
Wikipedia, Immanentie
http://www.worldlingo.com/ma/enwiki/nl/Immanence
